بزرگ شدن در آتش

رمان نوجوان با موضوع دفاع مقدس

رمان «بزرگ شدن در آتش» اثر یوسف قوجق داستانی واقع‌گرایانه با نگاهی انسانی و عاطفی به دوران جنگ ایران و عراق است که از زاویه دید یک نوجوان روایت می‌شود. این رمان با نثری ساده، صمیمی و تأثیرگذار، تجربه‌ی زیسته‌ی نوجوانی به نام علی‌اکبر را روایت می‌کند که در بستر جنگ، از کودکی عبور کرده و قدم به دنیای پرمخاطره و پرفشار بزرگسالی می‌گذارد.
خلاصه رمان:
علی‌اکبر نوجوانی اهل جنوب کشور است که در کنار خانواده‌اش زندگی ساده‌ای دارد و به درس و مطالعه علاقه‌مند است. شبی در مرغداری خانوادگی‌شان، برای اولین‌بار صدای جنگ را می‌شنود؛ صداهایی که به‌تدریج واقعی‌تر، نزدیک‌تر و سهمگین‌تر می‌شوند. موشک‌باران باعث ویرانی مرغداری می‌شود و این اتفاق تأثیر عمیقی بر علی‌اکبر می‌گذارد. (نابودی مرغ‌ها به‌عنوان نمادی از بی‌گناهی، تصویر تلخی از ویرانی در ذهن علی‌اکبر بر جای می‌گذارد).
با شدت گرفتن خطر جنگ، خانواده مجبور به کوچ به تهران می‌شوند. علی‌اکبر در تهران در مدرسه جدیدی ثبت‌نام می‌کند اما دلش هنوز درگیر خاطرات گذشته و دردهای جنگ است. او در تهران با جوانی به نام یاسر آشنا می‌شود که از نیروهای سپاه، لشکر محمدرسول‌الله (ص) است و همین آشنایی، نگاه علی‌اکبر به جنگ و مسئولیت فردی را تغییر می‌دهد.
علی‌اکبر که حالا نوجوانی آگاه‌تر و مصمم‌تر است، تصمیم می‌گیرد به جبهه برود و از کشورش دفاع کند. خانواده با این تصمیم در ابتدا مخالفت می‌کنند، اما در نهایت رضایت می‌دهند. علی‌اکبر وارد پایگاه بسیج می‌شود، آموزش نظامی می‌بیند و در دو عملیات بیت‌المقدس و والفجر مقدمانتی حضور می‌یابد. در طول این این عملیات‌ها، با ترس، شجاعت، ازخودگذشتگی، شهادت دوستانش و امید به آینده آشنا می‌شود.
رمان در نهایت، با نگاهی واقع‌گرایانه پایان می‌پذیرد؛ جایی که علی‌اکبر پس از مأموریتی دشوار و پرتنش، به خانه بازمی‌گردد، اما دیگر همان نوجوان پیشین نیست. دفترچه یادداشتش به نماد ثبت تجربه‌های تلخ و رشادت‌های خود و دوستانش تبدل شده و خود او حالا «در آتش بزرگ شده» است؛ آتشی که جسم و جانش را صیقل داده و او را از یک پسر ساده روستایی، به یک نوجوان مسئول، دلسوز و آینده‌نگر تبدیل کرده است.